En nu de plannen voor 2006

Na het lezen van de boekjes van Asscher en Bos wordt het toch tijd dat er iets meer inhoudelijk aan plannenmakerij gedaan wordt. Kaders scheppen, richting geven, gedachtengoed ontwikkelen, aangeven dat het beter kan en moet. Allemaal leuk en aardig, maar hoe dan blijft de vraag. Niet zoals dit kabinet, maar anders. Bos schetst best aardig wat er mis is en wat er anders moet, maar ik kan mij voor de eerste keer voorstellen dat dit lichtelijk vaag overkomt voor degene die dit soort abstractieniveaus niet aanspreekt. Bos komt uit het bedrijfsleven net als ik, maar niet echt van de harde kant. Hij zat voornamelijk in staffuncties en dat merk je aan zijn manier van denken. Wat voor hem heel concreet is gaat de gemiddelde burger lang niet ver genoeg, dat besef ik wel. Toch zijn het fundamentele keuzes die voorafgaan aan en bepalen hoe de dagelijkse keuzes gemaakt moeten worden. En is het na de fundamenten vrij makkelijk bouwen: "beginnen met die bodem". Dit kabinet heeft het wat dat betreft makkelijk. Zij zweert bij marktwerking en eigen verantwoordelijkheid, doorspekt met een alles behalve relatieve zalmnorm. Da's makkelijk keuzes maken. Bos kiest voor collectief doen als dat efficienter en effectiever is en niet alleen een vangnet samenleving en dat is het funcdamentele verschil. En die keuzes van wat wel en wat niet onder het collectief valt is de politieke beslissing en de moeilijkheid, die de PvdA zichzelf stelt. Ik zal en voorbeeld geven, in het bedrijfsleven heeft men grote moeite met het gebruik maken van internet op een veilige manier. Collectief is dit 100 keer efficienter en effectiever op te lossen dan ieder voor zich. Dit kabinet kijkt de andere kant op en ieder bedrijf verzint een list, met de gevolgen van dien: toegenomen risico's, data op straat die er niet thuis hoort, iedereen zeventwintig passwords etc. Nederland zou vooroploper in de wereld kunnen zijn in het aanbieden van een collectief electronische identificatie, dat zekerstelt wie wat mag zien. Dat vereist een investering vergelijkbaar met de Betuwelijn, maar dan heb je wel wat. Op mijn werk gaat continu de discussie over: wat bepalen we centraal, collectief en wat laten we over aan de regio's. Deze discussie is moeilijk concreet te maken, maar is desalnietemin heel belangrijk. De PvdA heeft nog even tijd om de kaders in te vullen. Ik hoop dat uiteindelijk meer mensen op de PvdA gaan stemmen, niet omdat ze denken dat ze er zelf snel beter van worden, maar omdat ze geloven dat collectief we meer kunnen bereiken dan ieder voor zich. Juist zo'n klein klandje als Nederland heeft de ideale grootte om als proeftuin te fungeren voor nieuwe oplossingen en moet zich niet conformeren aan de zoek-het-zelf-uit oplossingen die in grote landen vanwege de schaal en diversiteit helaas noodzakelijk zijn. Ik stik van de ideeen om dit land anders in te richten en zal in 2006 die proberen te formuleren, al was het maar om ruimte in mijn hoofd te scheppen.