Uitmarkt 2005, Bob Ross Workshop

Dit keer spijtig genoeg geen kopje (koffie) van Douwe Egberts, maar wel een schitterend schilderij van Bob Ross himself, of althans zijn gedachtengoed. Ingepakt in een maanpak werden we streep voor streep, veeg voor veeg meegenomen in de wonderen van de brush en knife van Bob. Niet te veel wit gebruiken! Het resultaat is er naar. 12 look-a-likes van evenveel uitgelote deelnemers, waaronder ikzelf. En dat terwijl Ali B op de achtergrond stond te rappen alsof het een lust was. Dat is leuk als zo'n evenement in de tuin wordt gehouden. Gisteren even naar mijn baas gaan kijken, die heel serieus zat te blazen in de West Coast Bigband, normaal niet my-kind-of music, maar de prachtige dynamiek, die zij ten toon spreidden is wel iets om wat meer aandacht te besteden in onze toeter workshop, waar overtuigend gelijk staat aan hard. Bikkelbikkel hard. Voor de rest viel me het programma wat tegen, maar toen ik er was viel het reuze mee, dat is denk ik juist de bedoeling van de Uitmarkt, dus in die zin geslaagd.

10: Totdat de bom barst

In Amsterdam hebben we vaak die terugkerende discussie. Moet je spreiden of niet. In America is dat duidelijk. Rijk bij rijk, arm bij arm. Italiaan bij italiaan, chinees bij chinees. De praktij kun je aanschouwen. In de rijke wijk is het er veel rustiger, maar in de arme wijk is het er veel armer. Segregatie leidt tot meer rust in de goede buurten, dat lijkt bewezen. Maar in de andere buurten is het er navenant minder florissant. In Washington is het aantal moorden dit jaar de 100 gepasseerd. Daarmee is het de meest criminele stad van America, maar je merkt er in de meer bloeiende wijken helemaal niets van. In de krant kon ik lezen dat een kentering had plaatsgevonden, sinds een jaar neemt het aantal zwarten en latino's af binnen de ring, daarbuiten drastisch toe. Oorzaak: de stijgende huizenprijzen. De zwarte vlucht, in tegenstelling tot onze witte vlucht. De buitenringse wijken worden een opeenhoping van minder bedeelde. Ik sta toch voor spreiden, je spreidt ellende, OK. Maar je biedt ook kansen en je werkt aan samenleven. Voor de binneringse gebieden van Washington is het segregeren een veilig idee, totdat de bom barst.

9: Energy saving: je kunt je de energie besparen

Wat wil je in een land waar het zomers te heet is om op straat te vertoeven, en in de winter het te koud is om je neus buiten de deur of skywalk te steken. Wat wil je in een land waar je boodschappen in ontelbare plastic zakjes gedaan worden en de verpakkings- en reclamekosten de productiekosten overtreffen. Wat wil je in een land waar lopen als sport wordt gezien en bewegen alleen is weggelegd voor lichtreclames en filmbeelden. Wat wil je in een land waar energie twee/drie keer zo goedkoop is als in Nederland en zonnecollectoren alleen voor satellieten en spacelabs worden gebruikt.

Er is hoop: Bush heeft net een wet ondertekend waarbij de particulier tot 500 dollar aan belasting teruggave kan krijgen als hij het tienvoudige investeert in energy savende maatregelen, eenmalig in 2005 of 2006. Dit land is onleefbaar zonder energie verspilling.

Je zou haast denken, stop maar met die energiebsparing. Wat wij hier met veel moeite en extra kosten doen is slechts een oognaald van het gapende gat in de ozonlaag. Als in de VS, dat jaarlijks 20% van de gehele energieconsumptie opslokt, de belasting op brandstof zo hoog zou zijn als in Nederland, zou Bush waarschijnlijk geen andere belasting meer hoeven te heffen.

Het zou goed zijn alvast te wennen aan die prijzen en om met de extra inkomsten aan oplossingen te werken, want het zal niet meer lang duren of die extra centen gaan naar Saudi Arabië in plaats van naar ontwikkeling van alternatieven. In de 4 weken dat we in de VS waren steeg de benzine prijs van 2.20 naar 2.60 dollar per gallon (50 eurocent/liter tot 60 €c/l).

Het meest stuitende vond ik de onverschilligheid van de amerikanen over deze verkwisting. Schaamteloos wordt energie verbrast zonder enige notie van de gevolgen daarvan voor hunzelf en de rest van de wereld. De verhalen uit China en India doen wat mij betreft het ergste vrezen, met een beetje pech gaan die landen het energieconsumptiepatroon van de VS copieren, en met de bevolkingsaantallen aldaar verdwijnt de olie als ozon voor de zon.

8: The Giant is a Safeway to reach your Target on the Wal-Mart

Wat doen we hier nou de hele tijd: nou naar de Giant (de AH), de Wal-Mart (de Aldi), de Target (HEMA), de Safeways (De Super de Boer), de Hecht (Bijenkorf), de Bloomendales de H&M (precies hetzelfde als in Nederland). En what about the prices? Ten eerste kennen ze hier het bunuskaarten systeem en dat levert je zo'n 20% korting op. De prijzen van de eetwaren ligt toch wel op ons niveau, maar het is moeilijk te vergelijken. Je denkt dat het duurder is, maar de verpakkingen zijn allemaal groter en de euro is natuurlijk 20% meer waard dan een dollar. In alle andere zaken zien we geen prijsverschil, hooguit dat een dollar hier een euro is en daarmee is alles dan toch zo'n 20 procent goedkoper, maar dat ligt meer aan afrondingen (psychologische prijzen).
Toen we hier in 1986 waren hadden we het gevoel dat een dollar 1,50 gulden waard was en nu is een dollar ongeveer 2,20 waard. De benzine is natuurlijk drie keer zo goedkoop, maar dat wordt gecompenseerd door slurpende auto's en loeiende airco's. De huizenprijzen zijn hier ook uit de pan aan het reizen, maar liggen nog onder het Amsterdamse niveau, zo snel te beoordelen. En dan praten we over Wassenaarse villa's, waar de suburbs mee vol staan. Nadeel is weldat je het landscapen (de tuin onderhoud) een kapitaal zal kosten en elke week komt de hispano-grasmaaier langs om je zode even te shortcutten, zoals bij ons de glazenwasser. Dat we toch veel te veel geld uitgeven zal wel aan het zwitserleven gevoel liggen, wat je hier al snel krijgt als je met de cruise control met een slakkegang over de eindeloze autoweg tuft.

7: Inmiddels zijn we allemaal verslaafd aan SUDOKU

Het is niet anders, het blijkt ook in de telegraaf te staan, mar die zie ik nooit. In Amerika is SUDOKU een rage. En wij doen aan alle rages hier mee natuurlijk. Zie de volgende site voor een SUDOKU a day.

An Amsterdammer in the US, op zoek

We zijn inmiddels een tijdje in de VS en al het nodige beleeft. Niet echt spectaculair, maar toch, deze wereld is in zoveel zaken zo vertrouwd, maar op de meest elementaire zaken enorm verschillend. Met dezelfde ingredienten wordt een totaal ander maal gebrouwen dan in ons kikkerlandje. Ik heb geprobeerd de meeste zaken die me persoonlijk opvielen op te schrijven en erover proberen na te denken, ook in perspectief tot Nederland.

Wat zijn de zaken die ze anders doen, hoe zou dat in Nederland uitpakken, lopen we achter de amerikanen aan of zij achter ons, hoe werkt de democratie de economie, hoe staat het met moraal en gezag, multiculturele samenleving en de vertrouwenskloof tussen de burger en overheid, hoe is het gesteld met de veiligheid en zekerheid. Stress, op elke hoek een psychiater? Ik wil niet naar een Amerikaanse wereld, althans dat dacht ik, is dat terecht of rijg ik een wereld met vooroordelen aan elkaar?

Lees de onderstaande artikelen in teruglopende volgorde begin bij 1.

Over wat het eerste opvalt: de vriendelijkheid zelve.

Over de crisis in het vetrouwen van het bedrijfsleven

Over de rol van de overheid

Over de democratie

Over competitie

Over veiligheid

kennis en cijfermateriaal kun je ook vinden in het boek van Charles Groenhuijzen, maar als je er bent begrijp je het toch beter. Amerikanen in Nederland zijn niet in hun normale doen, Amerikanen op TV zijn helemaal niet zoals ze echt zijn.

6: Veiligheid: de wereld ziet er anders uit dan hij is.

Gisteren waren we naar het Spy museum. Gedeeltelijk zeker iets om mee te nemen naar Nederland. Al was niet alles van dit museum toegankelijk voor de geinteresseerde leek. Het begin was spectaculair: je moest een cover aanleren en een missie volbrengen. Leuk bedacht. Helaas mocht alleen Simone uiteindelijk met een geslaagde missie het land verlaten en werden wij nog een paar dagen vastgehouden omdat ons alibi toch op essentiele punten doorgeprikt was.

De boodschap was: vertrouw niemand, in Washingto zitten nog altijd de meeste spionnen van de hele wereld, en hier zit er een achter het toetsenbord. Hoe kan het dat een land zo panisch is over veiligheid, de meeste moorden per hoofd van de bevolking kent, met wapens rond loopt, niemand vertrouwt toch zo’n veilige en relaxte ondruk maken.

In Amerika wordt de kleine criminaliteit bijna volledig uitgebannen door een lik-op-stuk beleid waar je niet van terug hebt en een sociale controle en moraal die zijn vruchten afwerpt. We konden niet geloven dat je hier rustig kan slapen met de deuren open, maar na een dikke week van ongekende rust kom jezelf ook wel tot de conclusie dat je hier veilig over straat kan, al helpt een plassende hond trekkend aan de lijn wel mee. Auto’s die in deze wijk zelfs op de hoofdwegen niet harder dan 40km mogen rijden (en dat ook nog doen ook, stoppend op elke hoek, omdat hier geen voorrangsregels bestaan). Een unieke ervaring, ze hebben voor ons nog fietssloten gekocht omdat ik al eerder een fiets van deze familie heb laten ontvreemden, toen nog in Nederland bij Pinkpop, een traumatische ervaring. Het was nog niet nodig gebleken.

Zou dat helpen, alle dieven opsluiten, klein drugsgebruik gewoon verbieden en het woord gedogen uit het woordenboek schrappen? Je maakt de kleine wereld er wel een stuk aangenamer mee. De tegenhanger is dat je bij het minste geringste in grote criminaliteit verzeild raakt en voor alles enorme discipline in acht moet nemen.

Misdaad is veel omvangrijker dan in Nederland, veel geweldadiger en een kwestie van leven of dood. Wie een kraak pleegt in een huis, kan worden neergeschoten. Wie drugs heeft kan voor een half leven de bak indraaien. Wie de zaak wil flessen komt er niet met kleine frauduleuze praktijken maar zal het grootst moeten organiseren. Amerikanen houden van gokken en eenmaal een grens gepasseerd is alle moraal en fatsoen waarschijnlijk verdwenen.

Hoe deze samenleving die grens bewaakt is mij niet duidelijk, alleen door angst te genereren en per minuut je voor misstappen te waarschuwen, dominees die de overvolle kerken bepreken, een politiemacht die alom aanwezig is en groot gezag geniet (iemand met een uniform bespotten kan je een gevangenisstraf opleveren).
Wat moet de jeugd zich heerlijk voelen als ze door Europa mogen rondzwerven. Wat een vrijheid moeten ze voelen. Veilig voelen offert vrijheid op, maar wat is vrijheid in angst?

Vandaag stond in de krant hier dat Al-Qaida inmiddel e-Qaida is geworden. Het inernet is niet meer te beveiligen en terrorisme opleidingen vinden inmiddels online plaats. Hoe maak ik een bom met gewone drogisterij middelen, hoe kom ik het snelst aan een andere identiteit, hoe kom ik Amerika het veiligst binnen, hoe maak ik de meeste slachtoffers. Het zou me niets verbazen als een vrij internet verkeer zijn langste tijd gehad heeft en de Amerikanen bij de Chinezen in de leer gaan hoe ze vrij berichten verkeer effectief kunnen tegengaan.
Het Spy museum hield op bij het einde van de koude oorlog. Maar helaas begint daar het verhaal pas echt.

4: From a distance.

De wereld is zo klein geworden en vanuit hier is Nederland te verwaarlozen, geen enkel bericht over Nederland in de krant, zelfs dat Pronk in Dafour de kastanjes uit het vuur haalt, blijft onvermeld, geen Duisenberg of van Gogh. Engeland heeft het flink te pakken en is nog wel in het nieuws, Israel natuurlijk ook, allemaal redelijk genuanceerd, maar daar eindigt de wereld voor de Amerikanen dan toch wel zo’n beetje. O nee, Aruba natuurlijk daarover later meer.

En als je dan leest dat we in Nederland op zoek zijn naar een herdefinitie van de hier uitgevonden democratie bekruipt je soms wel een beetje schaamtegevoel. We denken we wel wie we zijn?
Nee een ander soort schaamte: We lopen zoveel voor op dit land, juist omdat we zo klein en flexibel zijn, we hebben het zo verschrikkelijk goed, de overheid heeft het zo dik voor elkaar, dat ik me ervoor schaam dat we in Nederland daar alleen maar over lijken te kunnen klagen en de democratie aan het heruitvinden moeten zijn.

En onze oplossingen lijken op de Sarbanes Oxley Act: Het in paniek toestaan van allerlei publieke referenda om de landelijke politiek mee te bestieren is onzinnig. Dat kan alleen als die besluiten simplistisch zwart/wit zijn te formuleren en beide alternatieve keuzemogelijkheden aantoonbaar een positief effect zouden hebben en uit te leggen zijn. Maar een dergelijke keuze reduceert politiek en overheid tot karikaturen. America maakt zonneklaar dat het in een dergelijk systeem alleen nog maar om de poppetjes gaat, die vertrouwen genieten, maar meer nog gezag uitstralen om op de boel te passen (dat is nog een flink graadje minder dan de boel bij elkaar houden). Je ziet hoe de media zich meester maken van dit soort persoonlijke gevechten. Menig kandidaat sneuvelt al voordat hij zich ergens voor of tegen heeft durven uitspreken. En als hij of zij dat al doet wordt zijn of haar kop er al bij voorbaat afgeschoten door links of rechts.

Een alternatief dan? Ook geinspireerd om de amerikaanse samenleving maar meer passend bij de Hollandse cultuur: Wij Hollanders zijn op de centen, dat is duidelijk, dat zijn ze hier niet vreemnd genoeg. En als dat het enige is dat werkt moet je de mensen met hun geld laten stemmen. Deel ze een bedrag toe dat ze kunnen besteden en laat ze kiezen waar ze dat geld het liefste zien ingezet: Meer wegen, meer OV, meer onderwijs, wonen etc. Dan hebben we het ergens over. Maak plannen en laat de gelden door middel van enquetes verdelen over die plannen.

Stop met het gezeur over gekozen die of dat, en als je hem gekozen hebt, deze persoon het werk belemmeren door eveneens gekozen volksvertegenwoordigers of nog erger, correctief gereferendeerde besluiten. Ga voor de inhoud en maak dat helder. In Amsterdam zou op die manier het subsisiebeleid door middel van inspraak geregeld kunnen worden, zouden buurten op die manier activiteiten kunnen ontwikkelen en betaald laten worden door gekozen geldstromen. Een voorbeeld is al te zien in stadsdeel centrum waar buurtonderzoeken en initiatieven op die manier worden bekostogd en mogelijk gemaakt.

Dat is wat hier in de VS uitstekend werkt. Ik zit hier in een buurt met een gemeenschappelijk zwembad, een must met deze temperaturen. Gezamenlijk heeft deze wijk dat zwembad gefinancierd en het wordt door de wijk gerund. Het ligt er prachtig bij, goede verzorging en iedereen is er trots op. Dat heeft dus kennelijk meer prioriteit dan de verlichting van de straten of stoepen, die zie je nauwelijks. Buurtbelangen voeren hier de boventoon en stemmen op financiele verdeelkeuzes is hier een succes en dat neem ik mee naar Nederland.

Op zoek naar nog meer zaken die ik meeneem. Ik laat graag hier: het kiezen van personen op plekken waar deze personen nooit kunnen doen wat ze moeten beloven evenmin de NEE-referenda, die de gekozenen voor de voeten lopen en daarmee het vertrouwen in hun juist ondermijnen.

5: The winner takes it all.

Gisteren naar het tennis geweest, voor de eerste keer de tennissterren in levende lijf gezien. Een interessante ervaring. We gingen voor Roddick, Rusedski, Grosjean en Clement. Een stadion van 7.500 toeschouwers pas laat op de avond voor Roddick gevuld bleek bijna leeg niet echt gezellig. Veel leuker waren de DDV achtige bijbanen waar het sfeervol was op de kleine tribunes en waar je de spelers kon aanraken. Tevens was er daar meer sprake van strijd. De hitte was verzengend (tegen de 40 graden) en het drinken was niet goedkoop. Maar het was wel de moeite waard om een keer mee te maken, al zal ik niet snel meer op het court verschijnen. De sterren presteerden redelijk, niet spectaculair, alleen bij vlagen toverden zij returns en winnaars die hun uitzonderlijk inkomen moeten verklaren.

Het meest zal ons de commentator bij blijven, die met een lijzige stem in de dweilpauzes de producten van de sponsoren aan ons trachtte te slijten. Thank yououou and come again. Na de wedstrijd van Roddick moest hij nog even tegen een willekeurig gekozen aantal toeschouwers een balletje slaan, te genant voor woorden, maar weer een paar Amerikanen gelukkig voor het leven. Wat me ook zal bijblijven is de eenzaamheid van de topsporters, die tussen het publiek, zolang ze nog niet bekend zijn hun warming up moeten doen en na een nederlaag weg zijn voor dat je er erg in hebt. The winner takes it all.

3: Vertrouwenskloof 2

Maken ze zich in de VS druk over een vertrouwenskloof tussen burger en bedrijfsleven, in Nederland houdt de kloof tussen burger en overheid ons bezig. Daar hebben ze hier in de VS geen last van, omdat de overheid niet veel doet wat de burger in zijn vertrouwen kan beschamen. Bush leidt als rechtstreeks afgezant van God zo denkt hijzelf en vele amerikanen met hem, de as van het goede. Hij zorgt voormalijk voor het beschermen van het recht op gelukkig worden en lage belastingen. De kunst, die ze hier goed verstaan, is om zo weinig mogelijk door de overheid te laten ondernemen waardoor er ook zo weinig mogelijk mis kan gaan. Geen onderwijs subsidie, geen sociale voorzieningen, geen gezondheidszorg met overheidsgeld, geen AOW, wat blijft er dan nog over om je druk over te maken richting overheid. Een Amerikaanse collega wees met minachting in zijn stem op de railroad, toen we er langsreden, en zei dat deze (God behoede het) door de regering werd gesubsidieerd. Zonde geld.

Er zit wat in, in Amerika is er sprake van een claim cultuur, omdat ieder individu voor zijn rechten moet opkomen en in no time van welvarend tot arm kan zijn gedegradeerd (vice versa). In Nederland is er sprake van een complain cultuur: klagen vooral op anderen en met name de overheid. In Amerika vertrouwt niemand de overheid meer toe dan law en order. Op dat front worden politici gekozen, niet op hun visie maar op hun gezag en uitstraling. Zij hoeven niet te beslissen over ingewikkelde politieke vraagstukken zoals in Nederland, maar alleen over zaken die het maatschappelijk verkeer in goede banen moet leiden. Daarbij staat het vermijden van risico’s voor de gemeenschap voorop. Voor je persoonlijke risico’s wordt geen aansprakelijkheid aanvaard door de overheid. Dus: draag je geweer, beleg in fatsoenlijke aandelen, werk zo hard mogelijk al was het maar om verzekerd te zijn van gezondheidszorg, investeer in een goede opleiding (40.000 $ per jaar), gedraag je voorbeeldig tegenover je buren want wie weet heb je ze nog nodig, neem geen risico’s, help de zwakkeren, geef fooien aan degene die hun best doen, consu-meer, nog meer en geniet van de dag en waag waar verantwoord een gok, opdat je snel binnen bent.

Zo zit het leven hier in de VS een beetje in elkaar. Vanuit die optiek bekeken is het logisch dat wij zoveel kankeren op de overheid. We gunnen hen alle beslissingen die men hier zelfstandig of in gemeenschappen neemt en dat gaat niet altijd zoals wij het zelf zouden doen. We betalen er fors voor, denken we, en krijgen niet altijd terug wat we ervan verwachten of en met name: de verkeerde mensen maken gebruik van onze genereuze belastinggelden. In de VS betaalt men miniem en krijgt ook miniem. Geen reden tot geklaag.

Bush en Balkenende hebben meer gemeen dan ik dacht. Trouwens ook hun spraakgebruik lijkt op elkaar: if you ask me, xxx, then I say: No of Yes. Het “eigen verantwoordelijkheid” adagio van onze premier is letterlijk gecopieerd van de Amerikaanse samenleving. Maar hier is dat gemeengoed, bij ons is een revolutie. Hier is dat tot in het extreme doorgevoerd en zit de Amerikanen in de vezels, ze verwachten niet anders. In Nederland wordt eigen-verantwoordelijkheid alleen ge-entameerd op beleidsgebieden waar de overheid geen grip meer heeft op de geldstromen en kwaliteit, het gedoogbeleid onszelf de das heeft omgedaan en het fortuinistische geklaag voor de laatste klap heeft gezorgd. De overheidssystemen hier en bij ons zijn totaal onvergelijkbaar en ook niet inwisselbaar. Wat hier werkt omdat het nooit anders is geweest is bij ons ondenkbaar en sociaal en democratisch een stap terug in plaats van vooruit.

Een terugtredende overheid exploiteert op die wijze de vertrouwenskloof tussen burger en centrake overheid en getuigt van gebrek aan visie en moed om de voor ons essentiële zaken op een rechtvaardige wijze op te lossen. En waar dat toe leidt kun je hier aan den vette lijven ondervinden. De gouden middenweg is te prefereren: Het verschuiven van verantwoordelijkheden naar de lokale overheid of buurtgemeenschappen en het beperken van de centrale overheid tot law en order lijkt me meer voor de hand liggend dan al privatiserend en individualiserend de handdoek in de ring te gooien.

2: Vertrouwenskloof 1

Terug naar Minnesota, het congres voor auditors, een beroep in beweging bleek. Nog nooit waren zoveel Auditors richting de Paisley Conferentie getrokken. De zaal zat vol met 300 delegates van de hele wereld. Starend naar veel te volle sheets met veel te kleine letterjes. Aanleiding voor al die belangstelling is de wet die zaken-doen meer betrouwbaar zouden moeten maken: de Sarbanes-Oxley Act (SOX). Deze wet bant elk risico dat er iets mis gaat in de financiële verslaglegging hoegenaamd uit, maar is zo verstikkend dat zij het zakendoen zelf onmogelijk maakt en het bewaken (auditen) van financiële verslagleggingen en alle omringende controles tot een core business lijken te maken. Het echte probleem blijft daarbij buiten schot: frauderende topfunctionarissen in een bedrijf, die beducht voor hun bonus hun statistieken op het moment supreme oppoetsen.

We (de Europese delegatie) waren blij verrast met zoveel weerstand in eigen huis, maar we beseften ook de onmogelijke situatie waarin het bedrijfsleven en de wetgever zich hier bevinden. Protesten uit bedrijfsleven worden door de media afgedaan als on terechte klaagzangen. De wet ter discussie stellen door de regelgevende instanties is onmogelijk want van gezichtsverlies hebben ze in America nog nooit gehoord.Omdat ook de accountantskantoren miljarden verdienen aan de wet, er is geen accountant meer te vinden in dit over-audited land: Dodelijke omarming.En zo sukkelen de bedrijven maar door, sommige zijn meer dan 10% van hun omzet kwijt aan controle maatregelen en dreigen te bezwijken onder de regeldruk. Onze intensieve veehouderij probleem (zie elders op mijn blog)

Het wachten is op een flink beursprobleem bij een bedrijf dat geheel SOX gehoorzaam is, om aan te tonen dat SOX de plank misslaat en de essentie van de problemen niet aanpakt. Een ondoordachte paniekmaatregel, gericht op korte termijn winnen van vertrouwen van beursbeleggers. Tot overmaat van ramp heeft de uitvoerende instantie (PCAOB in de volksmond piekaboe) de zaak alleen maar erger gemaakt, teneinde naar goed Amerikaans gebruik definieerbaar te krijgen wat er nu wel en niet moet worden gecontroleerd, hoe vaak en hoe diep en door wie. Wij noemen dat rule-based, waarbij Europeanen meer

1: De vriendelijkheid zelve

De hoogste tijd om aan het verslag te beginnen, wat vinden we van de US, want dat was toch het doel van de reis. Veel vooroordelen over de Amerikanen, tijd om dat eens te gaan verifiëren en een idee te krijgen waarom de mensen zijn zoals ze zijn. Zijn ze wel zoals wij denken dat ze zijn?

We doen drie steden aan: Minneapolis in het noord-midden, Washington DC en New York. Het eerste wat opvalt is de relaxte manier van leven en de onvoorstelbare vriendelijkheid van de mensen en hun discipline voor zaken waarvan het nut met moeite ingezien kan worden door een Europeaan.

Het leven draait om risico vermijding, want zover is duidelijk een iets te riskante manoeuvre kan je carrière ruineren, je financieel aan de grond brengen voor de rest van je leven. In plaats van daar reusachtig zenuwachtig van te worden, zorgt dat voor een ongekende voorzichtigheid, voorkomendheid en vreindelijkheid. Omdat prestatiebeloning ervoor zorgt dat dienstverleners op hun toegevoegde waarde worden beoordeeld zijn ook zij de vriendelijkheid zelve. En waar wij denken dat dit gemaakt is.... dat zal ooit wel zo zijn geweest, maar als door een Darwiniaanse mutatie, de mensen die dit rustig en vriedenlijk blijven van nature het beste kunnen, lopen nu geheel spontaan te glimlachen op terrasjes en in de winkels en roepen everything OK?, after you en I’m so sorry.

Het ongeduld dat wij tentoonspreiden omdat onze tijd kostbaar is, dat missen ze. Het lijkt alsof we de verkeerde dingen hebben overgenomen. Nu we steeds korter werken en het leven buiten het werk belangrijker is geworden dan het werk zelf, is de haast die we ons opleggen in het werk ook doorgedrongen in ons dagelijks leven, waardoor we ons zelf steeds verder opnaaien. Binnen het werk, want we willen in zo weinig mogelijk tijd aan de kost komen. En buiten het werk want we willen ook een goede ouder, minnaar, echtgenoot, vriend, sociaal bewogen, sporter etc. zijn. Dat alles schijnt in America anders te liggen. Geld maken dat is nummer 1, consumeren is nummer 2: eten, groot huis, dure auto en nummer drie is dat alles tentoonspreiden in combinatie met een ogenschijnlijk happy en devote family.

Een staaltje van dit alles:

Gisteren waren we bij een baseballwedstrijd. We gingen naar de Nationals, zij hadden in het begin van de competitie wonderlijk bovenaan gestaan, maar waren na 10 nederlagen op rij (allemaal met 1 punt verschil) flink in de ranglijst gezakt. Niettemin 37.000 toeschouwers (gewoon gemiddeld) kwamen opdagen voor de eerste van de drie wedstrijden deze week thuis tegen de Los Angeles Dodgers.

Ze zijn hier in Washington een 30 tal jaren verstoken geweest van Baseball op nivo, maar sinds de bond een club uit Montreal heeft opgekocht en overgeplaatst naar Washington is de aanhang hier met alles wat op de honken terecht komt reuze tevreden. Binnenkort gaat men het team weer verkopen voor 4 keer de prijs aan een investeerder. Maar goed, het ging om the game. Voor 10 dollar hadden we een redelijke plaats, leek, je kon het hele veld prima overzien en de poppetjes waren nog mensjes, de bal was aan de kleine kant zo bleek later en aan een klein stukje veld hadden we wel genoeg gehad.

Het hele spel draaide om de pitcher en de slagman. Een slagman die gemiddeld een honkslag maakt in de 5 beurten is standaard, een pitcher die net iets meer strikes gooit dan balls (weit) is ook normaal. Alles opgeteld is er zo’n 400 keer gegooid en zijn er zo’n 15 man een keer op eerste tweede of derde honk geweest gedurende de hele 3 uur durende match. 4 home runs werden de Nationals fataal en na een 5-2 achterstand in de 7de inning verwachtten we een luid boegeroep en hoongelach met een massale trektocht naar de metro, maar niks was minder waar. Het spektakel stond op het punt te beginnen. Over geduld gesproken.

De Nationals waren aan zet in de gelijkmakende beurt. We probeerden weer te gokken of een bal in of weit was, maar dat is ons geen een keer gelukt. Maar dat kon de pret niet drukken, want de Nationals wrongen zich met magische klappen op drie honken, een unicum voor de avond. Het publiek werd opgehitst door de luidsprekers en scorebord: make more noise, louder, louder, I can’t hear you. It’s rally time! Scandeerde het score bord en de mensen gingen opstaan. Luid schreeuwend kolkte de massa en dwongen de pitcher tot een superworp. Een klap in het achterveld, heel hoog, bijna homerun, maar helaas vangbal. Maar zover dat twee man konden binnenlopen en de andere werd uitgegooid. 5-4.

Een hopeloze achterstand kan ten alle tijden weer ongedaan gemaakt worden, want van enig krachtsverschil tussen de teams was niks te merken, evenmin van vermoeidheid of anderszins sportieve dimensie. Nu het spannend leek te zijn geworden verliet de helft van het publiek het Armory stadion om te voorkomen dat ze in de rij moesten staan voor de metro. Waarschijnlijk hadden ze meer verstand van het spel dan wij en zagen ze de elfde nederlaag met 1 punt verschil al aankomen. Geen geschreeuw, geen teleurstelling voor deze zeer matige prestatie in onze ogen (niet gehinderd door enige kennis).

De balans: enorme consumptie tegen forse prijzen (een biertje 5 dollar), een opgeklopt geschreeuw, een spel dat uit meer geluk dan wijsheid lijkt te bestaan, een zeer statisch gebeuren, waarbij de enige tactiek leek te bestaan uit het al dan niet wisselen van de pitcher en het al dan niet slaan of stoten van de bal door de slagmannen. Tweestrijd tussen de verschillende ploegen was er niet, teamsport leek ook wat overdreven voor dit gevecht tussen werper en knuppelaar. Symptomatisch vond ik dat na drie gemiste slagballen de ongelukkige slager niet door zijn team werd opgevangen, gelijk de schutter na een gemiste penalty. Integendeel, de gefrusteerde mismepper gooide knuppel en pet zowat de reservebank in en droop smadeljik af. Alleen bij een homerunner werd door het team een erehaag gevormd.

Dit spel heeft alles van die vriendelijke, gezellige samenleving, waarbij winnen belangrijk is voor de winnaar maar niet echt voor de ploeggenoot of kijker, persoonlijke statistieken (metrics) voor de sporter en consumeren en gezien worden voor de toeschouwer spelen een essentiële rol. Geen lijfelijk contact, maar geduld en discipline en hele korte momenten van topspanning, maar wel tot de laatste slag. Dezelfde trekken kun je herkennen in de samenleving. Hoe beroerd je er ook voorstaat er is altijd een kans dat je miljonair wordt.