De ondergang van beschavingen

Het lot van een volk wordt bepaald door fysisch-geografische, ecologische en klimatologische omstandigheden, aldus Jared Diamond. "Niet terrorisme, maar milieuvervuiling zoals ontbossing, smeltende poolkappen, broeikasgassen en uitputting van natuurlijke rijkdommen vormen de grootste bedreiging voor beschavingen." Zo citeert de Volkskrant de opvattingen van Diamond. Maar hij toont ook aan dat een instabiele politieke situatie verband houdt met deze vormen van zelfdestructie. Juist een politiek optimaal functionerend systeem kan besef en noodzaak, maar vooral daadkracht tot standbrengen om het tij te keren. Het is dan ook niet "Opmerkelijk dat Diamond spreekt vol lof over Nederland. "Nederlanders zijn het meest milieubewuste volk ter wereld. Nergens is zo'n hoog percentage mensen lid van een milieubeweging. De mensen zijn zich zo bewust van het milieu, omdat ze allemaal achter de dijken wonen. Iedereen, rijk en arm, kan getroffen worden door een rampvloed. Daarom is er ook een grote mate van solidariteit." (Bron: de Volkskrant, Edge, ECES)"
Diamond onderkent namelijk een vijftal factoren, die in combinatie met elkaar een beslissende rol spelen voor overleven of niet: milieuschade (opsoeperen), klimaatverandering (al dan niet door de mens tot stand gebracht), vijandige buren (en hoe je daarmee omgaat), bevriende handelspartners (en hoe je die tot wederzijdse diensten kan brengen, met name op tijden dat het erop aankomt) en de reactie van de cultuur op milieuproblemen (lostlaten van gewoonten in een wereld waarin die niet meer van toepassing zijn).
Het boek is heel dik, voor diegene die weinig tijd hebben zou ik deelIV willen aanbevelen. In 125 bladzijden herhaalt hij alle lessen en geeft een aardig perspectief hoe we als burgers met de bedreigingen kunnen omgaan. Met name de lessen aan het bedrijfsleven zijn boeiend, omdat ze de hoop doen leven dat de consumenten uiteindelijk het bedrijfsleven dwingen om de aarde niet op te soeperen. Duurzaam ondernemerschap is van groot belang voor het bedrijfsleven om te overleven en regulering via belangenorganisaties is de oplossing.