zondag, januari 24, 2010

Het verschil tussen "niet strafbaar" en "onschuldig"

Schitterende column van Desanne van Brederode over de Vrijheid van meningsuiting

Vrijheid van meningsuiting is een groot goed. Daar zijn voor- en tegenstanders van Geert Wilders het over eens. De tegenstanders vinden daarnaast ook dat wie met zijn meningen aanzet tot discriminatie en zelfs haat, misbruik van zijn vrijheidsrechten maakt. Wilders beweert dat hij nooit iemand heeft willen beledigen. Wat hij over Koran en Islam heeft gezegd is gewoon waar, en wat waar is kan toch niet strafbaar zijn? Dat klinkt aannemelijk. Een Bijbelgetrouwe gelovige kan zich diep gekrenkt voelen door wetenschappers die beweren dat God de wereld niet in zes dagen schiep, maar de wetenschappers beledigen niemand opzettelijk; bewijzen voor de geldigheid van de evolutietheorie in overvloed. Het zijn de strenggelovigen zelf, die de theorie uitleggen als provocatie.
Maar nu dit: een vrouw klaagt bij haar huisarts over hartkloppingen, en krijgt te horen dat ze te dik is. Deze onaangename waarheid, die ze zelf allang kende, moet worden benoemd: afvallen is namelijk de enige remedie. Stel nu, dat dezelfde vrouw een belangrijke maatschappelijke functie bekleedt. Ze is te gast is in een talkshow, en opeens, middenin het vraaggesprek over haar werk, zegt de interviewer: ‘U bent te dik.’ Daarmee zegt hij feitelijk niets anders dan de arts. Toch is de waarheid in deze setting uiterst pijnlijk. Wanneer het fragment in andere programma’s ook nog eens regelmatig wordt herhaald, wanneer de vrouw voortaan overal wordt bejegend met een mengeling van meewarigheid en leedvermaak, kan de psychische last zo groot worden dat ze haar carrière moet afbreken. De interviewer heeft mevrouw geen lelijk varken genoemd, hij heeft de neutrale aanduiding ‘ te dik’ gebruikt en dus niet eens ‘moddervet’; hij sprak gewoon de waarheid. Niet strafbaar, wel ondermijnend.
Toen Heleen van Royen de bekentenissen over hoerenbezoek en cocaïnegebruik van de Amsterdamse PvdA- wethouder Rob Oudkerk in Het Parool onthulde, onthulde ze niets dan de hele waarheid. Had Oudkerk in het kroeggesprek met de schrijfster voorzichtiger moeten zijn? Of had Van Royen zich juist moeten inhouden? Dienden de onthullingen een publiek belang, of maakten ze nodeloos veel kapot? Ik geloof dat hier geen eenduidig antwoord op bestaat. De waarheid kennen is één ding, maar wat je met die kennis doet, en hoe, bepaalt of je het predicaat ‘integer’ waardig bent. Daarbij: iedereen die kan nadenken, beseft dat begrippen als waarheid, vrijheid en rechtvaardigheid steeds opnieuw moeten worden gedefinieerd om spraakverwarring en misbruik te voorkomen. Als er morgen een wetenschapper opstaat die heeft uitgerekend dat de massamoorden en hongersnoden in de afgelopen eeuw enorme milieurampen hebben voorkomen, aangezien ze de wereldwijde bevolkingsgroei toch enigszins indamden, dan lijkt protest mij gerechtvaardigd – ook al toont onafhankelijk onderzoek aan dat de man gelijk heeft. De waarheid mag dan misschien niet strafbaar zijn, maar ‘niet strafbaar’ betekent niet automatisch ‘onschuldig’. En precies deze nuance laat Wilders weg. Dat is beledigend. Niet voor moslims, niet voor de juristen in de rechtszaal, maar voor alle potentiële PVV-stemmers. Die vindt hij kennelijk dom genoeg om ze keer op keer te kunnen paaien met de halve waarheid.

1 opmerking:

Rasibus zei

L.S.
Brederode vergelijkt ongezonde geestes-, en lichaamsgesteldheid met elkaar. Die hangen vaak samen maar niet altijd. Iemand die voortdurend veel te veel en te vet eet en daar last van ondervindt en zich dan in het openbaar over de gevolgen beklaagt krijgt wat mij betreft keer op keer de harde waarheid te horen. Zeker als deze persoon ook eigen kinderen er toe aanzet dit voorbeeld in eetgedrag te volgen. Gaan deze mensen daarenboven ook nog een beweging vormen die deze levenswijze verheerlijken en in eigen kring middels sociale controle opleggen moet iedere aangetroffen misstand die hierover ontdekt wordt in de openbaarheid gebracht worden. Dit betreft geen mensen die door genetische aanleg snel te dik worden. Vreemd is ook dat Brederode doet alsof deze mensen hier zonder enige aanleiding steeds opnieuw aan herinnerd worden. Ze dragen de levenswijze actief uit en gebruiken met de levenswijze samenhangende richtlijnen voortdurend als excuus in discussies.

Vragen over wijze van onthulling wangedrag van individu Rob Oudkerk wordt vergeleken met wijze van onthulling van wangedrag door en binnen een hele beweging. Wangedrag door bewust publiek opererende personen of bewegingen moeten worden benoemd. Maar helemaal als dit wangedrag juist op de overtuigingen is gestoeld en b.v., gebotvierd wordt op vrouwen en homo’s, en dit overgedragen wordt op kinderen. Brederode vindt dat je bij concrete vaststelling van onacceptabele openbare uitingen en gedragingen dit als journalist of politicus niet zomaar openlijk mag benoemen. Mensen die zich abject gedragen vanuit hun overtuigingen moet je niet stevig aanspreken maar juist omzichtig bejegenen. Je bereikt anders het tegenovergestelde. Geldt dit voor alle religieuze, ideologische, of individuele overtuigingen? Hoe kan het dan dat in de moderne Nederlandse geschiedenis bekrompen christelijke en conservatieve overtuigingen zo snoeihard door de toenmalige progressieven aangepakt werden? En heeft dit vrouwen en homo’s niet bevrijd? Vanwaar deze omslag? Het is wrang te moeten vaststellen dat veel progressieven last hebben van een superioriteitsgevoel. Erg vreemd vond ik het dan ook niet dat beweerd werd dat de PVV’ers door Wilders dom gehouden worden. Tegenover andersdenkenden en in het algemeen voelden progressieven die morele superioriteit altijd al. Maar zogauw je niet van Nederlandse afkomst bent verandert dat plots. Al ben hier al generaties. De wijze opvoedende taak die de progressieve verlichtten voelen tegenover de vreemdeling die nog niet zo ver is. Omzichtigheid is geboden om deze arme in de grond lieve mensen te bevrijden van hun wanen. Hou toch op. Dat is nou juist discriminatie. Het is juist de immigrant die ook als die hier al twee generaties verblijft als dom wordt behandeld gezien deze superieure houding. En het vervelende is dat juist deze slachtoffermentaliteit als gegoten zit bij een deel van de immigranten omdat deze in hun cultuur breed gedragen wordt. Doorbreek dat zoals dat in de jaren vijftig, zestig, en zeventig is gebeurd is met de bekrompenen van toen. Om te voorkomen dat het conflict etnisch wordt moeten we de immigranten die naar de zelfde vrijheid verlangen een stem en nodige bescherming geven. Want voor dat laatste betreft: De slachtoffers vallen totnogtoe niet of nauwelijks aan de kant van de vermeende zielige conservatieve immigranten. Er worden alleen vrouwen, homo’s, afvalligen, openlijke criticasters van islam, etc. bedreigd. Wie verlangt er nu niet terug naar die heerlijke strijd tegen die domheid. We moeten wel weer winnen natuurlijk.

Rasibus