Verschil maken en koesteren.

De staat van verschil
Het gaat erom het verschil te maken, niet om alle verschillen te egaliseren en daarmee met de wijsheid in pacht de norm te stellen en af te dwingen. Onze verzorgingsstaat is te veel verworden tot een doel-middel machine, die met maatregelen (voor ons!) lovenswaardige doelen probeert te entameren. Minderheden worden geminacht en meerderheden krijgen totalitaire trekjes.
Daar waar biodiversiteit in de natuur het grootste goed is, schijnt dat in onze sociale werkelijkheid niet nastrevenswaardig. Frissen vindt het de moeite waard om bij dat gelijkheidsparadigma vraagtekens te zetten. Een staat moet amoreel zijn, in die zin dat het zelf geen moraal moet opleggen, maar moralen de kans moet geven naast elkaar tot wasdom te komen. Daarbij wakend voor processen en orde en belasting middelen. De macht moet gebaseerd zijn op tijdelijkheid en bescheidenheid, want in een ander tijdsgewricht kunnen besluiten heel anders uitpakken en besluiten mogen niet ten koste vaan van de cultuurdiversiteit.
In zijn boek (zie interview of luister naar zijn cabarateske uiteenzetting) staan slechts enkele voorbeelden genoemd, wordt een karikatuur gemaakt van het gelijkheidsstreven en wordt een portie taalgeweld gebruikt, die je moet liggen. Grote delen van het boek zijn voor iemand die niet in dit jargon is opgegroeid niet te begrijpen. Begrippen als negatieve vrijheid, discursiviteit, reflexieve contexten, atopisch, aporetisch.

Maar toch..
Ergens is er een snaartje geraakt. Langzaam vallen je die zaken op, waarbij we gelijkheid als te vanzelfsprekend vinden en het koesteren van verschillen even wordt vergeten.
Het is duidelijk geen “multicultu onzin”. De kracht van pluriformiteit, de kans van cultiversiteit, de zelf-organiserend vermogen van de samenleving het zouden moeten kunnen winnen bureaucratische afgedwongen keurslijven, risicomijdend eenhapsdenken en een post-achterlijke eenheidsworst moraal. Maatregelen om een eerlijke start of zelfs gelijke eindpositie te bereiken (positieve discriminatie, levenslange subsidies, ouder – kind opvoedcentra, CITO toets) het zijn allemaal voorbeelden van eeuwig durende correctiemiddelen om uiteindelijk iedereen de gulden middelmaat te kunnen nemen. Elke maatregel heeft zo zijn onbedoelde effecten, die weer met nieuwe maatregelen moeten worden aangepakt. Zolang totdat we op een gegeven moment meer bezig zijn met de ongewenste neveneffecten dan met de gewenste doelen. De wereld is niet eerlijk, dankzij Frissen heb je het vermoeden dat dit maar goed ook is.

Juul, bedankt voor het boek en de wijze gedachten, we houden het in de gaten.