Start met benoemen kabinet
CDA en PVDA zijn tot elkaar veroordeeld. Niet moeilijk over doen. "Bescheidenheid" blijven onthouden voor de PvdA, sociale gezicht van het CDA weer in het vizier. Helaas voor ons, maar gelukkig voor de formateur, is de wereld niet zo maakbaar is, als de lijstrekkers je doen geloven. Omdat daarnaast het verschil schuilt in de benadering meer dan in het doel, moet men proberen de overeenkomsten snel te incasseren en pragmatisch te werk gaan met de verschillen.
Begin zo snel mogelijk met de ministers- en staatsecretarisposten te verdelen. Verdeel de verschillen evenredig en zorg dat beide partijen op een aantal punten herkenbaar hun zin krijgen. Neem daar ruim de tijd voor (3-4 weken). Onderhandel daarbij over de belangrijkste lijnen (grondregels) en welke personen het beste de kar kunnen gaan trekken. Waarschuwing voor de PvdA'ers: dit gebeurt in de achterkamer, kan niet anders, onderhandelen doe je niet op straat.
Hare majesteit, laat de beoogd minister met zijn staatsecreatis in de commissie vergaderingen zijn plannen toelichten, bijschaven etc en laat de programma's individueel goedkeuren door de Kamer. Geen regeeraccoord, maar regeerplan per aandachtsgebied. Bos en Balkenende coördineren de hele operatie in de achterkamer, daar kunnen ze weer vriendelijk tegen elkaar leren doen, zonder geloofwaardigheid te verliezen.
Gevolg:
- geen dik accoord dat politiek werk in de komende vier jaar verlamd,
- kabinet raakt ingewerkt en de ploeg kan een proeve van bekwaamheid afleggen
- vergroot de herkenbaarheid van de partijen omdat moeiljke zaken eventredig worden verdeeld en niet worden weggeconsensusd
- Tweede Kamer heeft inspraak, geen achterkamertjes bij het daadwerkelijk invullen van de plannen,
- snelheid is gewaarborgd omdat de quick wins meteen kunnen worden goedgekeurd
- de minister en de Kamer kan meteen aan de slag op de zaken waar geen probleem is.
- voorkomt gemarchandeer in tweede instantie, waarbij punten in het ene aandachtsgebied nog moeten worden geruild met punten in een ander aandachtsgebied. Voorbeeld: de wachtlijsten voor de Coentunnel hebben niks te maken met de wachtlijsten in de zorg.
Risico: als een minister/staatsecretaris er met de tweede kamer niet uitkomen: worden zij vervangen, voor straf door leden van de andere partij, moet men maar beter zijn best doen.
